سه تار از جمله ساز های پرطرفدار در موسیقی سنتی ایران است که قدمت زیادی دارد. این ساز از اجزای زیادی تشکیل شده است و در دستهی ساز های مضرابی قرار دارد. هر چند معمولا بدون مضراب و با کمک ناخن دست آن را می نوازند. این ساز با گذشت زمان تغییراتی کرده و یک سیم دیگر نیز به آن اضافه شده است.
موسیقی سنتی برای ما ایرانیان جایگاه ویژه ای دارد. انواع سازها نظیر سه تار، سنتور، تار، دف و … هر یک صدای زیبایی دارند که شنیدنش پر از لطف است. اما سه تار بیشتر در غرب آسیا رایج بوده است. برخی از عرفا به این ساز اوتار هم می گویند. این ساز را جزو خانوادهی تنبور دسته بندی می کنند. این ساز امروزه به تار شبیه تر است و نوازندگان تار معمولا بر این ساز نیز مسلط هستند.
فهرست مطالب
سه تار چیست ؟
این ساز را در گروه ساز های مضرابی قرار می دهند. اجزای آن از چوب، فلز و نخ نایلون تشکیل می شود. وسعت این ساز چیزی در حدود سه اکتاو است. اصولا این ساز را به کمک ناخن انگشت سبابه و بدون استفاده از مضراب می نوازند. سه تار و دیگر ساز هایی که به آن شبیه هستند (مثلا تنبور، چگور، دوتار) در بخش های مرکزی قارهی آسیا و خاورمیانه بیشتر رواج دارند.
تاریخچهی سه تار
این ساز در گذشته دارای سه سیم بود اما اکنون چهار سیم دارد. البته دو سیم شمارهی سه و چهار نزدیک هم هستند و همزمان با یک دیگر نواخته می شوند. به مجموعهی این دو سیم «بم» می گویند. افرادی چون ابونصر فارابی، ابن سینا و جمعی دیگر از سرشناسان به مرور زمان بر لزوم اضافه کردن یک سیم دیگر به سه تار واقف شدند.
این سیم به لحاظ تاریخی، سیم چهارم است اما با نام سیم سوم از آن یاد میشود. به این سیم، سیم مشتاق هم میگویند. چرا که ابوالحسن صبا در روایتی گفته است که برای اولین بار یک درویش به نام مشتاق این سیم را به این ساز اضافه کرده است.
اجزای مختلف این وسیله
کاسهی طنینی
این بخش یکی از مهمترین اجزای این ساز است. این کاسه شکلی شبیه به گلابی دارد و جنس آن چوبی است. کاسه ی سه تار معمولا یا به شکل یک تکه یا به کمک ترک های چوبی که به هم وصل می شود ساخته می شود. برای اینکه ظاهر ساز را زیبا کنند، معمولا با صدف یا استخوان آن را تزئین می کنند. این بخش از ساز به کاسه ی تنبور یا عود شبیه است ولی از آن ها کوچک تر است.
صفحه رو سه تار
این قسمت از ساز نیز از چوب ساخته می شود و معمولا روی آن سوراخ های کوچکی تعبیه می کنند که موجب خروج صدا از کاسه ی طنینی می شود.
خرک سه تار
مانند سایر قسمت های ساز، خرک نیز از چوب ساخته می شود و طولی تقریبا چهار سانتی دارد. ارتفاع آن هم حدود هفت میلی متر است. روی خرک شیارهایی ایجاد می کنند که سیم سه تار از آن بخش عبور می کند و به صورت مجزا روی ساز قرار می گیرد.
دسته سه تار
دستهی این ساز نسبت به کاسهی آن باریک تر است. دستهی سه تار به شکل یک لولهی توپر است که قطری تقریبا دو و نیم سانتی و طولی 40 تا 50 سانتی متری دارد. قسمت رویی دسته مسطح است اما پشت آن به شکل نیم دایره است که پرده ها در این قسمت بسته می شوند. این دسته از یک سمت به کاسه و از سمت دیگر به سرپنجه وصل می شود.
پردهی سه تار
پرده ها نخ های باریکی هستند که از رودهی حیوانات و یا ابریشم ساخته می شوند. این نخ ها در عرض دستهی ساز به صورت سه لایی و چهارلایی نصب می شوند و به کمک آن ها می توان فواصل موسیقیایی را تقسیم بندی کرد.
در لیست زیر انواع سه تار ایرانی باکیفیت در مدل های مختلف وجود دارد. برحسب نیاز می توانید از میان پرفروش ترین گزینه های زیر ، بهترین و ارزان ترین سه تار را انتخاب و خریداری کنید.
من برای همسرم کادو خریدم . خیلی خوب بود . مرسی ازتون
خیلی خوبه . ممنون ازتون
مرسی از پیشنهاداتتون
ممنون از پیشنهادات خوبتون
من خریدم عالی بود . ممنون